Voedselbossen, een duurzaam perspectief!

De vraag hoe de toekomst van de landbouw er in Nederland uit moet zien is urgent. Een complex vraagstuk dat ingrijpende keuzes vraagt van de samenleving. De slechte kwaliteit van natuur en water, toenemende droogte, hitte en wateroverlast, vervuiling van het milieu, geur- en fijnstofoverlast, gezondheidsrisico’s en meer, hangen met elkaar samen en vragen om een integrale aanpak. Biologische, grondgebonden en duurzame  landbouw zou de norm moeten worden. Groot- en kleinschalige voedselbosbouw biedt hier een mogelijk antwoord op.

Voedselbossen zijn niet alleen een ideale manier om stikstof af te vangen en CO2 vast te leggen, ze leveren lekker en gezond voedsel en dragen zo bij aan lokale en duurzame voedselvoorziening. Ze zorgen voor een vitale natuur en een aantrekkelijk en ‘gezond’ landschap. Ze verschaffen verkoeling en behoud van water in deze tijd van klimaatverandering. Een voedselbos kan als zelfstandig ecologisch systeem functioneren als het zo’n 5 hectaren groot is. (dia M.B.*)

Een voedselbos is een vorm van agroforestry – een combinatie van landbouw en bosbouw – met minstens 5 vegetatielagen; van hoge en lage bomen en struiken en een gevarieerde onder begroeiing met bodembedekkers, knol- en bolgewassen tot klimplanten en waterplanten. Voorbeelden zijn fruitbomen, kastanjes, hazelnoten, vijgenbomen, bessensoorten en bodembedekkers als aardbeien, daslook, kruidensoorten,  tot paddenstoelen en klimplanten als druiven, kiwi’s en schijnaugurk. (dia M.B. *)

Het vormt een robuust systeem waarin het bodemleven niet verstoord wordt, schimmels en bodemorganismen hun nuttige werk kunnen doen en dat veel bestuivende insecten, vogels en kleine zoogdieren aantrekt, die net als wij kunnen profiteren van alle eetbare soorten.(dia M.B.*)

 Dit resulteert in een snel toenemende biodiversiteit en een positieve invloed op klimaat en natuur door extra CO2-fixatie in bodem en planten, reductie van stikstofbelasting op de natuur, vasthouden van water (zo’n 170.000 liter/Ha.) bij weersextremen en een verhoogde weerstand tegen ziekten en plagen. 

Na een periode van ongeveer 5-7 jaar begint een voedselbos vrucht af te dragen en de productie neemt daarna exponentieel toe. De natuur geeft in overvloed als het zich vanuit een goede ecologische basis kan ontwikkelen.  Dat betekent dat het vanaf die tijd ook een goed economisch verdienmodel kan zijn voor boeren die willen omschakelen naar een duurzame en natuurinclusieve landbouw. (dia M.B.*)            

Ook levert het huidige voedselsysteem wereldwijd 51% van de totale broeikasgasuitstoot en is ongeveer de helft van het Nederlandse grondgebied landbouwgrond. In 2020 was dat 2,3miljoen Hectaren (Wikipedia). Met een bezetting van zo’n 7,5 % hiervan (170.000 hectare) met voedselbossen zou voldoende CO2 afgevangen worden om onze totale CO2 reductiedoelen voor 2030-2050, alléén met deze vorm van vernieuwende landbouw te bereiken. (dia M.B. *)

Voedselbossen kunnen dus echt een duurzame en groene oplossing zijn voor de uitdagingen waar wij nu voor staan in Nederland. Naast de zeer royale opslag van broeikasgassen kan de productiviteit van een voedselbos een serieus agrarisch alternatief zijn. Het biedt boeren een goed toekomstperspectief en een innovatief, rendabel verdienmodel! Het biedt ook een goedkoop alternatief voor uitkoop als vorm van natuurinclusieve kringlooplandbouw. (dia M.B.*)

Hoe fantastisch zou het zijn als in iedere gemeente één of meer voedselbossen zouden zijn om inwoners te voorzien van lokaal en seizoensgebonden voedsel..

‘Stichting Voedselbosbouw Nederland’ geeft ondersteuning bij plannen en aanleg van een voedselbos en heeft al veel voedselbosprojecten helpen opzetten in Nederland. Zij leveren ook ondersteuning aan  overheden om agrariërs te helpen de overstap te maken naar een dergelijke duurzame vorm van landbouw en hulp bij financiering voor de eerste investeringen.(Foto: Voedselbos Ketelbroek 2014))

Meer weten over voedselbossen? Kijk op www.voedselbosbouwnederland.nl

Bronnen; lezing 7 oktober in Woudenberg door Marc Buiter, Secretaris Voedselbosbouw Nederland, (georganiseerd door werkgroep Woudenberg van PvdD) en een artikel in De Woudenberger van 4 oktober 2022.

(*) Dia’s afkomstig van presentatie door Marc Buiter.

Reacties zijn gesloten.